هنر چلنگری

چلنگری یعنی آهنگری سبک و محلی که در آن اشیاء سبک‌وزنی  مانند میخ‌طویله، میخ سرکج، نیم‌ذرع بزازی، انبر و سیخ و سه‌پایه‌ی آهنی، زنجیر و سیخانک، قلم، سنبه، منقل آهنی، چفت‌و‌ریزه، تملیک، اسکنه، مقار، درفش ، جوالدوز و امثال این‌ها می‌ساختند.

چلنگرها معمولاً تنها و بدون شاگرد کار می‌کردند. از جمله کارهای دیگر این چلنگران، ساختن انواع نعل بود. از نعل‌های کوچک (مثل نعل الاغ یا نعل‌های پاشنه‌ی کفش و گیوه و میخ‌های مربوطه) و نعل‌های سوراخ‌دار میخ‌خور تا نعل‌های سه‌پایه‌ی  میخ سرخود . نعل‌های بی‌سوراخ (که به کار جادو و خرافات می‌آمد).

برای انجام کار چلنگری فلز بریده شده یا قطع شده به شکل موردنظر را در کوره نهاده تا داغ و کمی نرم شود . سپس تکه آهن را با انبر گرفته و روی سندان می گذارند و با چکش روی آن می کوبند تا شکل افزار مورد نظر را بگیرد . در صورت لزوم بارها تکه ی فلز را در کوره می نهند تا دوباره نرم شده و روی آن می کوبند تا بالاخره به شکل مورد نظر و دلخواه در بیاید . برای دسته  بیل و کلنگ و … معمولا از چوب تراش خورده ، استفاده می کنند . برای محکم تر شدن قطعه فلز آن را در حالی که داغ است در آب می نهند و به اصطلاح آن را آبدیده می کنند .

ابزار و اشیاء وابسته:
– کوره سنتی و فن
-موتور جوش
– چرخ سنگ
–  چکش ها
– قیچی آهن بر
– سندان

لازم به ذکر است که آهن آلات مستعمل،مواد اولیه ی خوبی برای این تولیدات می باشند .

منبع:hamedan.ichto.ir
irandeserts.com