موسیقی اصیل ایرانی، شامل دستگاهها، نغمهها، و آوازها، از سالها پیش از میلاد مسیح تا به امروز سینه به سینه در متن مردم ایران جریان داشته، و آنچه دلنشینتر، سادهتر و قابلفهم تر بودهاست امروز در دسترس است.
هر دستگاه موسیقی ایرانی، توالیای از پرده های مختلف موسیقی ایرانی است که انتخاب آن توالی حس و شور خاصی را به شنونده انتقال میدهد. هر دستگاه از تعداد بسیاری گوشه موسیقی تشکیل شدهاست و معمولاً بدین شیوه ارائه میشود که از درآمد دستگاه آغاز میکنند، به گوشهٔ اوج یا مخالف دستگاه در میانهٔ ارائه کار میرسند، سپس با فرود به گوشههای پایانی و ارائهٔ تصنیف و سپس رنگی اجرای خود را به پایان میرسانند. موسیقی سنتی ایران شامل هفت دستگاه و پنج آواز است.
هفت دستگاه ردیف موسیقی سنتی ایرانی عبارتاند از:
- دستگاه شور
- دستگاه سه گاه
- دستگاه چهارگاه
- دستگاه همایون
- دستگاه ماهور
- دستگاه نوا
- دستگاه راست پنجگاه
صاحبان سبک در ایران به شرح ذیل معرفی می گردند:
- استاد شهرام ناظری
- استاد بنان
- استاد علی تجویدی
- استاد همایون خرم
- استاد فرهنگ شریف
- استاد پرویز مشکاتیان
- استاد فرامرز پایبر
- استاد حسین علیزاده
- استاد جلیل شهناز
- استاد تاج اصفهانی
- استاد حسن کسایی
- استاد ایرج خواجه امیری